Bestandsformaten en extensies

OPDRACHT

Vraag de taak rond bestandsformaten en extensies aan de leraar. Geef daarna de taak af.

Elk bestand op je computer heeft een bestandsnaam. Deze bestandsnaam bestaat uit twee delen, namelijk de naam die je ziet en de extensie. Beide delen worden gescheiden door een punt. De extensie is vaak onzichtbaar.

1. Doel Extensie?

Elk bestandsformaat/bestandstype heeft een unieke extensie. Zo heeft elk Wordbestand de extensie ‘Docx’ en heeft elk PowerPointbestand de extensie ‘Pptx’. Met deze extensie weet je besturingssysteem (vb. Windows, macOS) welk type inhoud het bestand heeft, wat het is en met welk programma het standaard moet worden geopend wanneer we erop dubbelklikken. Hoewel de naam zonder problemen kan worden gewijzigd, kan een verkeerde extensie van een bestand het onbruikbaar maken.

Doordat er gewerkt kan worden met unieke extensies, zal je besturingssysteem je helpen om programma’s te koppelen aan bestanden. Naast automatische koppeling stelt Windows ons in staat om ook zelf te kiezen met welk programma we elk van de bestandsextensies willen openen. Als de extensie onbekend is, verschijnt bij dubbelklikken een venster zoals dat waarin we het gewenste programma kunnen kiezen.

2. Zichtbaarheid extensie

In het besturingssysteem Windows kan je op onderstaande manieren een zicht krijgen op de extensies van je bestanden.

MANIER 1:
    • Open je verkenner en ga naar een map waarin bestanden staan.
    • Klik bovenaan op het tabblad ‘Beeld’.
    • Vink de optie ‘Bestandsnaamextensies’

MANIER 2:
    • Open je verkenner en ga naar een map waarin bestanden staan.
    • Klik met de rechtermuisknop op een bestand waarvan je de extensie wil bekijken. Er verschijnt een venster met opties.
    • Klik op de optie ‘Eigenschappen’. Een dialoogvenster opent.
    • Bij het ‘bestandstype’ kan je meer info terugvinden omtrent het bestandsformaat en de bijbehorende extensie.

3. Koppeling programma wijzigen

Het is mogelijk om de koppeling tussen extensies en programma’s te wijzigen. Jij kan als beheerder met andere woorden ervoor zorgen dat bepaalde types bestanden met een ander programma worden geopend. Je doet dit op onderstaande wijze:

    • Open je verkenner en ga naar een map waarin bestanden staan.
  •  
    • Klik met de rechtermuisknop op een bestand waarvan je de extensie wil bekijken. Er verschijnt een venster met opties.
  •  
    • Klik op de optie ‘Eigenschappen’. Een dialoogvenster opent.
  •  
    • Bij de functie ‘Openen met’ klik je op ‘Wijzigen’. Je hebt nu de mogelijkheid om een ander programma te selecteren. Maak een goede keuze, want elk programma kan maar één of enkele bestandstypes openen.

4. Overzicht extensies

Kantoortoepassingen
    • DOCX: standaardindeling van Microsoft Word-documenten.
    • XLSX: standaardformaat van Microsoft Excel-documenten.
    • PPTX: Microsoft PowerPoint standaardformaat.
    • TXT: tekstbestanden zonder opmaak.
    • PDF: Adobe Acrobat-indeling. Bescherm de stijl en vermijd wijzigingen.
    • ODT: tekstdocument in OpenDocument-indeling (gratis).
    • ODS: Rekenbladen in OpenDocument-formaat (gratis).
    • ODP: OpenDocument-formaat voor diavoorstelling (gratis).
Geluidsbestanden
    • MP3: standaard muziekcodec.
    • WMA: audioformaat ontwikkeld door Microsoft.
    • WAV: digitaal audioformaat.
Videobestanden
    • AVI: audio- en videocontainer die verschillende audio- en videogegevensstromen kan bevatten.
    • MOV: indeling gebruikt door QuickTime.
    • MP4: formaat dat multimedia-inhoud kan opslaan, zoals audio, video en ondertitels.
    • MPG: formaat met compressie voor verlies van lage kwaliteit.
    • WMV: videoformaat ontwikkeld door Microsoft.
Beeldbestanden
    • JPEG / JPG: formaat dat het meest wordt gebruikt in digitale afbeeldingen.
    • PNG: grafisch formaat met compressie zonder verlies. Ondersteunt transparanten.
    • BMP: bitmapafbeelding.
    • GIF: geanimeerde afbeeldingen.
    • PSD: Adobe Photoshop-project.
    • AI: Adobe Ilustrator-project.
    • ID: Adobe InDesign-project.
Besturingssysteem Windows
    • EXE: Windows uitvoerbaar.
    • MSI: installatieprogramma.
    • SYS: kritieke systeembestanden. Het wordt afgeraden ze aan te raken of te wissen.
Gecomprimeerde bestanden / mappen
    • ZIP: formaat ontwikkeld door WinZIP.
    • RAR: compressieformaat ontwikkeld door WinRAR efficiënter dan ZIP.
    • 7Z: gratis formaat ontwikkeld door de maker van 7-Zip.